Tá thart ar 3,000 bunscoil in Éirinn. Cé go múineann na scoileanna seo go léir Curaclam Náisiúnta na Bunscoile (CNCM, 1999) agus go bhfuil siad maoinithe ag an Roinn Oideachais, tá a bhformhór á reáchtáil ag comhlachtaí pátrúnachta príobháideacha a chinneann éiteas na scoileanna. Níl ach líon beag bunscoileanna státmhaoinithe in Éirinn atá á reáchtáil ag an stát. Tugtar Pobalscoileanna Náisiúnta ar na scoileanna seo, agus tá siad faoi phátrúnacht na mBord Oideachais agus Oiliúna (BOOanna).
Bunaíodh Pobalscoileanna Náisiúnta (CNSanna) in 2008 mar mhúnla nua de phátrúnacht bunscoile. Bunaíodh an tsamhail mar aitheantas ar an athrú atá ag teacht ar Éirinn an lae inniu (ROS, 2007). Mar sin, tá éiteas ilchreidmheach ag Pobalscoileanna Náisiúnta a bhfuil cúig chroíluach mar bhonn taca leis; Sármhaitheas san Oideachas, Cúram, Comhionannas, Pobal agus Meas.
Tá fás tagtha ar mhúnla na Scoile Náisiúnta Pobail le roinnt blianta anuas trí scoileanna nua a bhunú i gceantair ina bhfuil fás déimeagrafach chomh maith le hathchumrú na scoileanna atá ann cheana féin chuig Scoileanna Náisiúnta Pobail trí phróiseas pátrúnachta scoile a aistriú.